© Jan Smith

DE GROENZOOM

Recreatie & Natuur

© Cor Noorman

Tolhek ‘t Meerhek

26-07-2019

Recentelijk is het Tolhek in de Groenzoom geopend. Dit hek kent een rijke geschiedenis, die we u niet willen onthouden.

Waarom tolheffing op de Klapwijkseweg?

Tol wordt geheven op wegen, bruggen en tunnels om die te kunnen onderhouden. Dat was ook het geval op de Klapwijkseweg, de kortste weg destijds om van Berkel en Rodenrijs in Pijnacker of Delft te komen. Deze weg ging over de twee riviertjes heen die het Oostmeer en het Westmeer met elkaar verbonden. Voor het onderhoud van de bruggen over deze riviertjes werd tol geheven.

Op de kaart rechts van Jacob A. Colom, ziet u de Berkelse meren, de riviertjes waar het Tolhek tussen stond en de Klapwycker Wech. In 1932 kocht de provincie Zuid-Holland het recht op tolheffing af en wordt de Klapwijkseweg een provinciale weg. De hekken van het Tolhek zijn in dat jaar verwijderd en de pilaren zijn ca. 1945 afgebroken. Het Tolhek heeft vanaf hier gezien, gestaan aan de overkant van de N470 vlak voor de rotonde Tolhek.

Het recht op tolheffing op de Klapwijkseweg

Karel V schonk in 1555 het recht op tolheffing op de Klapwijkseweg aan de stad Delft. In 1802 verkocht Delft dit recht aan de gemeente Pijnacker. Vervolgens wordt dit recht in 1864 drie maal doorverkocht.

Cornelis P. van der Burg woonde in de boerderij die rechts van de tol stond en kocht als laatste in 1864 dit recht en de bijbehorende gronden. Hij liet in 1865 een tolhuis bouwen tegenover zijn boerderij, dat te zien is op de foto links.

De Tollenaars

Op de foto rechts ziet u hoe Antje Overmeer een fietser doorlaat. Zij opent pas het hek nadat de man het tolgeld van 1 cent had betaald. De leeuwtjes op de pilaren zien hier van bovenaf op toe.

Het Tolrecht werd meer dan vier eeuwen uitgeoefend

De herbouw van de tol is mogelijk gemaakt door:

  • Gemeente Lansingerland
  • Gemeente Pijnacker-Nootdorp
  • Historische Vereniging Berkel en Rodenrijs

Tol ‘t Meerhek

Kaart Jacob A. Colomt

Tolhuis met Antje Overmeer als tollenaar